Το οριστικό άρθρο ο, η, το
Το οριστικό άρθρο το μεταχειριζόμαστε όταν αναφερόμαστε σε κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο ή πράγμα, π.χ.
• Γιωργάκη, φέρε μου σε παρακαλώ τα βιβλία του Νίκου και της Μυρτώς.
• Είδαμε τον Νίκο, την Μυρτώ και το σκυλάκι τους.
• Οι μπαμπάδες και οι μαμάδες καμιά φορά είναι αυστηροί με τα παιδιά τους.
• Αυτά είναι των μπαμπάδων αυτά των μαμάδων κι αυτά των παιδιών.
• Αφήστε ελεύθερους τους νέους, τις νέες και τα παιδιά.
Το χρησιμοποιούμε ακόμη, όταν θέλουμε να αναφερθούμε σε όλα τα πρόσωπα ή τα πράγματα που ανήκουν στο ίδιο είδος, π.χ.
| σε κάτι συγκεκριμένο | σε όλα τα πρόσωπα ή τα πράγματα που ανήκουν στο ίδιο είδος |
| ο σκύλος μου η γάτα μου το παιχνίδι μου | ο σκύλος είναι ζώο. η γάτα είναι κι αυτή ζώο. το παιχνίδι είναι ένας τρόπος διασκέδασης. |
Το οριστικό άρθρο κλίνεται έτσι:
| αρσενικό | θηλυκό | ουδέτερο | |
| ενικός αριθμός | |||
| ονομαστική | ο | η | το |
| γενική | του | της | του |
| αιτιατική | τον1 | τη(ν)2 | το |
| κλητική | |||
| πληθυντικός αριθμός | |||
| ονομαστική | οι | οι | τα |
| γενική | των | των | των |
| αιτιατική | τους | τις3 | τα |
| κλητική | |||
Το οριστικό άρθρο δεν έχει κλητική.
Όταν χρησιμοποιούμε, για παράδειγμα, ένα ουσιαστικό που βρίσκεται στην κλητική, αφού το άρθρο δεν έχει κλητική ή αφήνουμε το ουσιαστικό μόνο του ή χρησιμοποιούμε το ω ή το ε, π.χ.
Θεέ μου, τι συμφορά ήταν αυτή!
Ω Θεέ μου, τι συμφορά ήταν αυτή!
Ε Λέανδρε, φέρε μου το βιβλίο.
Ακόμη στον καθημερινό λόγο πολύ συχνά χρησιμοποιούμε το καλέ, π.χ.
Αφού σου είπα, καλέ μαμά, δε φταίω εγώ!
Καλέ Γιώργο, πού είναι τα μακαρόνια;
Καλέ Μάρω, τι κάνεις εκεί;
Το αόριστο άρθρο ένας, μία/μια, ένα
Το αόριστο άρθρο το μεταχειριζόμαστε όταν αναφερόμαστε σε κάτι αόριστο ή όταν αναφερόμαστε σε κάτι για πρώτη φορά, π.χ.
• Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας μικρός σκύλος που καθώς περπατούσε συνάντησε ένα γατάκι.
Στη συνέχεια του λόγου το αόριστο άρθρο γίνεται οριστικό, π.χ.
| αναφερόμαστε σε κάτι για πρώτη φορά | συνεχίζουμε τη διήγηση |
| Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας μικρός σκύλος που καθώς περπατούσε συνάντησε ένα γατάκι. | Ο σκύλος πλησίασε το γατάκι και άρχισε να το μυρίζει. |
Το αόριστο άρθρο κλίνεται έτσι:
| αρσενικό | θηλυκό | ουδέτερο | |
| ενικός αριθμός | |||
| ονομαστική | ένας | μία/μια | ένα |
| γενική | ενός | μίας/μιας | ενός |
| αιτιατική | έναν1 | μία / μια(ν)2 | ένα |
| κλητική | |||
Το αόριστο άρθρο δεν έχει κλητική ούτε πληθυντικό αριθμό.
